Επιτέλους σαφή στροφή !!

Προς την ανάπτυξη κάνει πλέον η Ευρώπη 

 Με «καταλύτη» τον Σοσιαλιστή υποψήφιο πρόεδρο της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, 

Ο οποίος αξιώνει εδώ και μήνες την προσθήκη μιας αναπτυξιακής διάστασης στο σύμφωνο δημοσιονομικής πειθαρχίας, ώστε να σπάσει ο φαύλος κύκλος της λιτότητας και της ύφεσης. Για προετοιμασία στις Βρυξέλλες ενός είδους Σχεδίου Μάρσαλ, ενός προγράμματος δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων ύψους 200 δισ. ευρώ, κάνει λόγο η ισπανική εφημερίδα «Ελ Παϊς». Ακόμη και οι αντιστάσεις της Ανγκελα Μέρκελ μοιάζει να κάμπτονται.

Ενα μεγάλο πρόγραμμα δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων σε υποδομές, πράσινη ενέργεια και προηγμένες τεχνολογίες, συνολικού ύψους 200 δισεκατομμυρίων ευρώ, ετοιμάζουν οι Βρυξέλλες προκειμένου να δοθεί νέα ώθηση στην ευρωπαϊκή ανάπτυξη, σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα της ισπανικής εφημερίδας «Ελ Παΐς». Το δημοσίευμα αναφέρεται στην προετοιμασία ενός είδους «Σχεδίου Μάρσαλ, μια ενοχλητική ιστορική αναφορά, η οποία όμως κατά τους τελευταίους μήνες περιλαμβάνεται ακόμα και σε επίσημα έγγραφα της ΕΕ». Η Ευρωπαϊκή Ενωση κατέληξε στο σχέδιο αυτό για την τόνωση της ανάπτυξης στις χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση αλλά υπό έναν όρο χαρακτηριστικό των καιρών μας: ότι όλα αυτά δεν θα κοστίσουν χρήματα ή τουλάχιστον όχι πάρα πολλά χρήματα. Οπως εξηγούν ευρωπαϊκές πηγές, οι Βρυξέλλες έχουν καταστρώσει το σχέδιο επενδύσεων σε υποδομές, πράσινη ενέργεια και προηγμένες τεχνολογίες, με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, προκειμένου να επιτευχθεί κάτι σαν τον τετραγωνισμό του κύκλου, δηλαδή να προωθηθούν πολιτικές ανάπτυξης χωρίς να αυξηθεί το χρέος των χωρών της ευρωζώνης.

Η εξέγερση εναντίον της γερμανικής λιτότητας έχει όνομα, λέγεται Συμμαχία για την Ανάπτυξη ή Ατζέντα για την Ανάπτυξη, όπως το αποκάλεσε προχθές η γερμανίδα Καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, που ασπάζεται τώρα μία από τις ιδέες του Σοσιαλιστή υποψηφίου στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ: να χρησιμοποιηθεί δηλαδή η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ως μοχλός για την πραγματοποίηση επενδύσεων, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη. Στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής που προβλέπεται να γίνει μετά τις γαλλικές εκλογές, η Κομισιόν θα παρουσιάσει μια σειρά επιλογών για τις ενέργειες της ΕΤΕΠ και για την προώθηση έργων ύψους 200 δισ. ευρώ μέσω εγγυήσεων, ευρωομολόγων για τη χρηματοδότηση επενδύσεων ή κάθε είδους εξειδικευμένων χρηματοοικονομικών εργαλείων ή ακόμα και με τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής υπηρεσίας υποδομών.

ΔΥΟ ΕΠΙΛΟΓΕΣ. Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει δύο επιλογές, αναφέρεται στο δημοσίευμα. Η πιο άμεση είναι να ζητήσει χρήματα από τις χώρες-μέλη προκειμένου να εισφέρει 10 δισ. στην ΕΤΕΠ. Ο θεσμός αυτός που δημιουργήθηκε μισό αιώνα πριν προκειμένου να χρηματοδοτήσει ευρωπαϊκά έργα, κινδυνεύει να χάσει την υψηλότερη βαθμίδα των οίκων αξιολόγησης και δείχνει να υποχωρεί παρά την επικίνδυνη διπλή ύφεση: μειώνει τα δάνεια και οι χορηγήσεις δίνονται υπό πολύ αυστηρές συνθήκες προκειμένου να διατηρήσει τα ΑΑΑ. Με άλλα λόγια, καμία βοήθεια τη στιγμή ακριβώς που είναι πιο απαραίτητη από ποτέ. Αυτή η εισροή κεφαλαίων θα δώσει έναν αέρα απαραίτητο για να αυξηθεί η δανειοδοτική της ικανότητα έως και 60 δισ. ευρώ τον χρόνο (χωρίς τα νέα χρήματα, σχεδιάζει μια δραστική μείωση του δανεισμού).

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ. Αυτή όμως δεν είναι η πιο εφικτή επιλογή για την αντιμετώπιση της τρέχουσας δημοσιονομικής ασφυξίας. Πρέπει να αναζητηθούν εναλλακτικές λύσεις γρήγορα καθώς η Κομισιόν χρειάζεται να ολοκληρώσει όλες τις λεπτομέρειες του σχεδίου έως την έκτακτη Σύνοδο Κορυφής μετά τις γαλλικές εκλογές και να δώσει όλη την έμφαση στην προγραμματισμένη Σύνοδο για τις 28 και 29 Ιουνίου, την επονομαζόμενη και Σύνοδο της Ανάπτυξης. Οι Βρυξέλλες επιδιώκουν να χρησιμοποιήσουν σχεδόν 12 δισ. ευρώ από τα αχρησιμοποίητα κεφάλαια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSM) προκειμένου να προσελκυσθούν ιδιωτικά κεφάλαια τα οποία θα στηρίξουν την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και θα χρησιμεύσουν ως εγγύηση για σχέδια δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων ύψους περίπου 200 δισ. ευρώ.

ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ. Στις Βρυξέλλες, αυτές οι επιλογές συζητιούνται ήδη, μαζί με τις ιδέες που έχει εκφράσει η ομάδα του Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας μίλησε ανοιχτά για τη χρησιμοποίηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στη στρατηγική ανάπτυξης. Η Α. Μέρκελ προσχώρησε προχθές στην ιδέα αυτή: τώρα μιλά μια γλώσσα παρόμοια με του Ολάντ για την ΕΤΕΠ και αναφέρεται σε ακόμα πιο μεγάλα και ευέλικτα κεφάλαια, ύψους περίπου 30 δισ. ευρώ. Και υπάρχει και μια ακόμα διέξοδος: να περιοριστεί το χαρτοφυλάκιο δανείων της ΕΤΕΠ, να τιτλοποιηθούν τα δάνεια που έχουν ήδη χορηγηθεί και έτσι, μαζί με την υποστήριξη του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, να απελευθερωθούν κεφάλαια ώστε να συνεχιστεί ο δανεισμός: ένα φιλόδοξο οικονομικό σχέδιο ανάλογο με εκείνο που χρησιμοποίησαν οι αμερικανικές τράπεζες για να αντιμετωπίσουν την κρίση με τα ενυπόθηκα δάνεια υψηλού κινδύνου (subprime), με την προϋπόθεση ότι η Γερμανία θα συμφωνήσει με αυτήν τη μέθοδο.