Το Ευπαλίνειο Όρυγμα !!!!

Βρίσκεται στη Σάμο 

Το περίφημο Ευπαλίνειο Όρυγμα είναι κοντά στο Πυθαγόρειο. Πρόκειται για μια σήραγγα 1.036 μέτρων, η οποία κατασκευάστηκε κατά τον 6ο αιώνα π.Χ. για να χρησιμεύσει σαν υδραγωγείο. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ήταν ότι ανοίχθηκε ταυτόχρονα και από τις δυο πλευρές του βουνού: το όρυγμα αυτό ήταν αμφίστομον, όπως το χαρακτήρισε ο Ηρόδοτος, χάρη στον οποίο έγινε γνωστό. Οι δυο σήραγγες συναντήθηκαν περίπου στο μέσον με αξιοθαύμαστη ακρίβεια,
κάτι που ήταν σημαντικό επίτευγμα για τα τεχνολογικά δεδομένα της εποχής. Ένα μέρος του ορύγματος είναι σήμερα επισκέψιμο.

Η κατασκευή του ορύγματος έγινε με εντολή του τυράννου Πολυκράτη και εκτιμάται ότι η κατασκευή του κράτησε 10 χρόνια. Ο σχεδιαστής και μηχανικός του έργου ήταν ο Ευπαλίνος (6ος αι. π.Χ.), γιος του Ναυστρόφου από τα Μέγαρα. Το άνοιγμα της σήραγγας είναι περίπου 1,80×1,80 μ. Μερικά μέτρα κάτω από την κύρια σήραγγα έχει σκαφτεί μια μικρότερη, από την οποία περνούσαν περισσότερα από 400 κυβικά μέτρα νερού την ημέρα.

Εκτιμάται ότι ο σκοπός του ορύγματος ήταν όχι μόνο να μεταφερθεί νερό από την πηγή πίσω από το βουνό προς στην πρωτεύουσα της Σάμου (το σημερινό Πυθαγόρειο), αλλά αυτό να γίνει με τρόπο που δεν ήταν ανιχνεύσιμος από επιδρομείς, οι οποίοι θα μπορούσαν εύκολα, αν έβλεπαν τον επιφανειακό αγωγό, να τον καταστρέψουν και να στερήσουν την πόλη από τον βασικότερο πόρο της. Από το όρυγμα λοιπόν το νερό οδηγούνταν μέσα από το τείχος στην πόλη.

Ο Ηρόδοτος περιγράφει την σήραγγα εν συντομία ως εξής:

«Ανέφερα πολλά για τους Σαμίους, γιατί έχουν κάνει τρία από τα μεγαλύτερα έργα από όλους τους Έλληνες. Σε όρος με ύψος εκατόν πενήντα οργιές (225 μέτρα), έφτιαξαν υπόγειο όρυγμα που το είχαν αρχίσει ταυτόχρονα από δύο πλευρές. Το μεν μήκος του ορύγματος είναι επτά στάδια (1036 μέτρα), το δε ύψος και πλάτος είναι οκτώ πόδια το καθένα (1,8 μέτρα). Σε όλο το μήκος του, έχει ανοιχτεί ένα άλλο όρυγμα, σε βάθος είκοσι πήχεων, με πλάτος τριών ποδών, μέσα από το οποίο το νερό διοχετεύεται με σωλήνες από μεγάλη πηγή μέχρι την πόλη. Ο αρχιτέκτονας δε του ορύγματος αυτού ήταν ο Ευπαλίνος, γιος του Ναυστρόφου από τα Μέγαρα».

Το υδραγωγείο του Ευπαλίνου και τα Μουσεία της Σάμου στο Βαθύ και στο Πυθαγόρειο είναι βέβαιο ότι αξίζουν μια επίσκεψη.

Εικόνα : Η είσοδος και το εσωτερικό της σήραγγας του Ευπαλίνειου Ορύγματος. Πηγή: “Σάμος: Τα αρχαιολογικά μουσεία” (Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση).