ΚΑΛΛΑ ΚΟΥΛΟΥΜΑ :

Καθαρά Δευτέρα:

Πως προέκυψε η λέξη κούλουμα.??

Η Λαγάνα και το πέταγμα του αετού>??

Η Καθαρά Δευτέρα,-ημέρα αργίας για τους Χριστιανούς,-σηματοδοτεί το τέλος του Τριωδίου και τις γιορτές της αποκριάς και είναι η πρώτη ημέρα της Σαρακοστής, δηλαδή της 40/ήμερης νηστείας, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο.

Η Καθαρά Δευτέρα εορτάζεται 48 ημέρες πριν την Κυριακή της Ανάστασης του Χριστού.

Στα βυζαντινά χρόνια, την Καθαρή Δευτέρα την ονόμαζαν Απόθεση -Απόδοση, και τη γιόρταζαν με σχετικά τραγούδια- άσματα, από τα οποία έχουν σωθεί κάποια μικρά αποσπάσματα: «Ίδε το έαρ το καλόν πάλι επανατέλλει, φέρον υγείαν και χαρά και την ευημερίαν».

Η έκφραση κούλουμα και το πέταγμα του χαρταετού, δεν υπήρχε στα πρώτα χρόνια, καθιερώθηκε αργότερα.

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ Η ΛΕΞΗ ΚΟΥΛΟΥΜΑ;

ΤΑ κούλουμα, που είναι γνωστά και σαν κούλουμα, κούμουλες, κουμουλάθες ή κούμουλα και είναι ένα παραδοσιακό λαϊκό πανηγύρι, το οποίο καλά ”κρατεί”, μέχρι και τις μέρες μας.

Yπάρχουν δύο εκδοχές για την ετυμολογία της λέξης

Η μια εκδοχή είναι το λατινικό Cumulus (κούμουλους) που σημαίνει την αφθονία αλλά και το τέλος, που σημαίνει τη λήξη της Απόκριας.

Η έτερη εκδοχή,-που είναι και η επικρατέστερη, αφορά μια άλλη λατινική λέξη, το «κόλουμνα», που σημαίνει «κολώνα».

Οι πρώτοι εορτασμοί της Καθαράς Δευτέρας στην Αθήνα, αφορούσαν το γλέντι των γαλατάδων, στις Στήλες

( κολώνες)του Ολυμπίου Διός.

ΤΙ ΣΥΜΒΟΛΙΖΕΙ ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΛΑΓΑΝΑΣ;

Την Καθαρά Δευτέρα, αντί του συνηθισμένου άρτου, τρώμε τη γνωστή λαγάνα, η οποία είναι μεν και αυτή ψωμί, αλλά με σχήμα επίπεδο και ελλειψοειδές και φτιάχνεται χωρίς προζύμι.

Επικρατεί η άποψη, ότι προέρχεται από τα… «άζυμα» της Παλαιάς διαθήκης, γιορτή των Ισραηλιτών, καθ’ υπαγόρευση του Κυρίου.

Ωστόσο, τη βρίσκουμε στα αρχαία κείμενα:

Ο Αριστοφάνης στις “Εκκλησιάζουσες” αναφέρει: “Λαγάνα πέτεται” ( γίνονται).

Ο Οράτιος αναφέρει τη λαγάνα ως “Το γλύκισμα των φτωχών”.

Ένα έθιμο λοιπόν, που χάνεται στα βάθη του χρόνου, αλλά παραμένει αναλλοίωτα στα έθιμα μας και τις παραδόσεις.

ΤΟ ΠΕΤΑΓΜΑ ΤΟΥ ΧΑΡΤΑΕΤΟΥ ΤΙ ΣΥΜΒΟΛΙΖΕΙ;

Υπάρχει μια λογική εξήγηση, που προκύπτει και αυτή είναι ανάγκη του ανθρώπου για εξύψωση πνευματική και ψυχική, η οποία επιτυγχάνεται, μέσω του καθαρμού (νηστείας) και ολοκληρώνεται με την θυσία και ανάσταση του Θεανθρώπου.

Ωστόσο, άξιο αναφοράς είναι το γεγονός ότι οι χαρταετοί, αποτελούν κομμάτι της πίστης των λαών της ανατολής.

Οι χαρταετοί, είναι οι …”ταχυδρόμοι” που μεταφέρουν τις ευχές και επιθυμίες των πιστών στο Θεό και όσο πιο ψηλά πετούσαν, τόσο πιο κοντά του έφθαναν.

Όπως κι αν έχει, είναι ένα ωραίο έθιμο, που γεμίζει χαρά μικρούς και μεγάλους, δίνει το δικό του χρώμα, στη γιορτή της Καθαράς Δευτέρας…