ΟΙ ΟΚΤΩ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΑΠΕΙΛΕΣ

1 Διάβρωση: Πρόκειται για την απώλεια εδάφους που προκαλείται, κυρίως, από ακατάλληλες μεθόδους καλλιέργειας. Το έδαφος γίνεται λιγότερο γόνιμο, ενώ τα υδάτινα οικοσυστήματα μολύνονται.
2 Υποβάθμιση της οργανικής ύλης του εδάφους. Το έδαφος είναι μία μεγάλη αποθήκη άνθρακα. Η υποχώρηση της οργανικής ύλης καταστρέφει τη γονιμότητα και τη δομή του εδάφους, την ικανότητά του να συγκρατεί το νερό.
3 Απερήμωση και δημιουργία στέπας: 14 κράτη - μέλη της ΕΕ (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα) πλήττονται από την απερήμωση, η οποία οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αποψίλωση εκτεταμένων εκτάσεων και στην υπερβολική ξήρανση λειμώνων.
4 Υφαλμύρωση. Η αλλαγή των «δρόμων του νερού» προκειμένου να εξασφαλιστεί η άρδευση εκτεταμένων εκτάσεων μαζί με τη χρήση χημικών λιπασμάτων, μειώνουν τη γονιμότητα του εδάφους, κάτι που τελικά μπορεί να οδηγήσει στην πλήρη κατάρρευση της χλωρίδας. 38 εκατ. τ. χλμ. εδάφους στην Ευρώπη παρουσιάζουν πρόβλημα υφαλμύρωσης.
5 Συμπίεση. Η υπερβολική βόσκηση και η χρήση βαρέων μηχανημάτων στη γεωργία κάνουν το έδαφος πολύ συμπαγές με αποτέλεσμα να μη μπορεί να συγκρατήσει το νερό και να μη προμηθεύει με αρκετό οξυγόνο τις ρίζες των φυτών. Υπολογίζεται πως το 36% του ευρωπαϊκού υπεδάφους έχει ήδη πληγεί σοβαρά από το φαινόμενο, ενώ ένα 18% αρχίζει να αντιμετωπίζει πρόβλημα.
6 Σφράγιση. Η αστική και βιομηχανική επέκταση καθώς και τα δίκτυα μεταφορών έχουν «σφραγίσει» το 9% του εδάφους των κρατών - μελών της Ενωσης, με αποτέλεσμα την οριστική απώλεια πολλών γόνιμων εδαφών.
7 Κατολισθήσεις. Το πρόβλημα εμφανίζεται σε περιοχές με ασβεστώδες υπέδαφος, βαθιές χαράδρες και εγκαταλειμμένη ύπαιθρο. Ιδιαίτερα πλήττονται οι περιοχές των Αλπεων και της Μεσογείου.
8 Μόλυνση. Περισσότεροι από 3,5 εκατ. τόποι στην Ευρώπη θεωρούνται μολυσμένοι, εκ των οποίων οι 500.000 είναι αποδεδειγμένα και απαιτείται άμεση αντιμετώπιση. Το πρόβλημα αποδίδεται στα διακόσια χρόνια εκβιομηχάνισης.
Πηγή: Ε.Ε.
ΤΡΕΙΣ ΑΞΟΝΕΣΟι αρχές της νέας περι-βαλλοντικής πολιτικής
Η Οδηγία για την προστασία του εδάφους στηρίζεται σε τρεις βασικές αρχές:
Πρόληψη. Τα κράτη-μέλη πρέπει να διασφαλίσουν τη βιώσιμη χρήση του εδάφους.
Εντοπισμός του προβλήματος. Τα κράτη-μέλη πρέπει να εντοπίσουν τις περιοχές υψηλού κινδύνου, όπου υπάρχει κίνδυνος διάβρωσης, καταστροφής της οργανικής ύλης, υφαλμύρωσης, συμπίεσης, σφράγισης και κατολισθήσεων. Σε ό,τι αφορά τη μόλυνση του εδάφους, επιβάλλεται η καταγραφή όλων των μολυσμένων περιοχών.
Μέτρα αντιμετώπισης. Τα κράτη-μέλη οφείλουν να υιοθετήσουν προγράμματα προστασίας για τις περιοχές υψηλού κινδύνου, να καταρτίσουν στρατηγική ανάταξης για τις μολυσμένες περιοχές και να εφαρμόσουν μέτρα για τον περιορισμό της σφράγισης του εδάφους.
ΧρονοδιάγραμμαΟ εντοπισμός των προβληματικών περιοχών πρέπει να γίνει εντός 5ετίας, από την έναρξη της ισχύος της Οδηγίας, και μέσα σε 7 χρόνια πρέπει να έχει υιοθετηθεί πρόγραμμα για την κάλυψη των στόχων της Οδηγίας.
Εντός πενταετίας επίσης, πρέπει να συνταχθεί ένας εθνικός κατάλογος των μολυσμένων τόπων (όπως εγκαταλειμμένα στρατόπεδα, λιμάνια, βιομηχανίες, χωματερές, βενζινάδικα, αποθήκες καυσίμων κ.λπ.) και εντός 7 χρόνων να εφαρμοστεί μια εθνική στρατηγική για τη διαχείριση των περιοχών αυτών. Για όλες τις παραπάνω ενέργειες τα κράτη-μέλη οφείλουν να ενημερώνουν την Επιτροπή.
Στην Οδηγία γίνεται, επίσης, αναφορά στην ανάγκη να υπάρξει διαφάνεια στις αγοραπωλησίες γης που αφορούν δυνητικά μολυσμένες περιοχές, μέσω της κατάρτισης έκθεσης για την κατάσταση του εδάφους.