ο : « Τζάμπα Μάγκας » ????
Ο Μιζαδόρος, ο Φοροφυγάς, ο Παράσιτος, ο Τζαμπατζής, ο Γλείφτης , και ο Αργόμισθος, συνθέτουν την εικόνα του νεοέλληνα τζάμπα μάγκα Κοινός παρονομαστής όλων αυτών των «ιδιοτήτων» είναι η προσοδοθηρία, η οποία και αποτελεί την οικονομική έκφραση της μαγκιάς
Για πολλούς η μετάφραση της λέξης «μάγκας» σε άλλη γλώσσα είναι κάτι πολύ δύσκολο.
Η δυσκολία δε συνίσταται, βέβαια, στην εκφραστική φτώχεια άλλων ευρωπαϊκών γλωσσών, αλλά στην πολυσημία του όρου στην ελληνική, η οποία αποτυπώνει μάλλον βιώματα και όχι μόνο ή κυρίως κάποιο νόημα. Το βίωμα που εκφράζει συνδέεται με το φαντασιακό του νεοέλληνα. Ο τύπος του «τζάμπα μάγκα» στη λαϊκή φαντασία των νεότερων Ελλήνων ενσαρκώνει τον Ηγεμόνα του Μακιαβέλι προσαρμοσμένο στα βαλκανικά δεδομένα. Όπως είναι γνωστό, ο Niccolò Machiavelli (1469-1527) υποστήριξε ότι ο ηγεμόνας πρέπει να έχει πριν απ’ όλα virtù, που στη γλώσσα του ιταλού στοχαστή σημαίνει δύναμη επιβολής. Δεν είναι η αρετή με την ηθική έννοια, αλλά που χαρακτηρίζει τον μακιαβελικό Ηγεμόνα, αλλά ένα μείγμα δύναμης και δολιότητας, αδίστακτου θράσους και πονηριάς.
Ο τζάμπα μάγκας είναι, λοιπόν, Ο επιβιώνων είναι δεξιοτέχνης στο να κερδίζει την εμπιστοσύνη του άλλου και να την καταχράται στη συνέχεια, ενώ από τη δική του τη μεριά δεν εμπιστεύεται κανέναν. Αρνείται τη συνεργασία ή τη δέχεται μόνο και μόνο για να μπορεί να θηρεύσει πλεονεκτήματα εις βάρος κάποιου άλλου.
Είναι εκείνος που νομίζοντας, μαζί με όλο του το περιβάλλον, ότι όλη η ζωή είναι ένα παίγνιο μηδενικού αθροίσματος, θεωρεί ότι πάντα κερδίζει κανείς εις βάρος άλλου ή ότι χάνει συνεργαζόμενος με αυτόν, εφόσον υποψιάζεται ότι ο συνέταιρος μπορεί να αποκομίσει συγκριτικά μεγαλύτερο όφελος ο Ηγεμόνας του φτωχού, κατά κάποιο τρόπο, το ιδανικό του ανθρωπάκου που θέλοντας, αλλά μη μπορώντας να είναι Αλή Πασάς, δρα ως τέτοιος σε μικρή κλίμακα και επιβραβεύεται γι’ αυτό.
Η δυσκολία δε συνίσταται, βέβαια, στην εκφραστική φτώχεια άλλων ευρωπαϊκών γλωσσών, αλλά στην πολυσημία του όρου στην ελληνική, η οποία αποτυπώνει μάλλον βιώματα και όχι μόνο ή κυρίως κάποιο νόημα. Το βίωμα που εκφράζει συνδέεται με το φαντασιακό του νεοέλληνα. Ο τύπος του «τζάμπα μάγκα» στη λαϊκή φαντασία των νεότερων Ελλήνων ενσαρκώνει τον Ηγεμόνα του Μακιαβέλι προσαρμοσμένο στα βαλκανικά δεδομένα. Όπως είναι γνωστό, ο Niccolò Machiavelli (1469-1527) υποστήριξε ότι ο ηγεμόνας πρέπει να έχει πριν απ’ όλα virtù, που στη γλώσσα του ιταλού στοχαστή σημαίνει δύναμη επιβολής. Δεν είναι η αρετή με την ηθική έννοια, αλλά που χαρακτηρίζει τον μακιαβελικό Ηγεμόνα, αλλά ένα μείγμα δύναμης και δολιότητας, αδίστακτου θράσους και πονηριάς.
Ο τζάμπα μάγκας είναι, λοιπόν, Ο επιβιώνων είναι δεξιοτέχνης στο να κερδίζει την εμπιστοσύνη του άλλου και να την καταχράται στη συνέχεια, ενώ από τη δική του τη μεριά δεν εμπιστεύεται κανέναν. Αρνείται τη συνεργασία ή τη δέχεται μόνο και μόνο για να μπορεί να θηρεύσει πλεονεκτήματα εις βάρος κάποιου άλλου.
Είναι εκείνος που νομίζοντας, μαζί με όλο του το περιβάλλον, ότι όλη η ζωή είναι ένα παίγνιο μηδενικού αθροίσματος, θεωρεί ότι πάντα κερδίζει κανείς εις βάρος άλλου ή ότι χάνει συνεργαζόμενος με αυτόν, εφόσον υποψιάζεται ότι ο συνέταιρος μπορεί να αποκομίσει συγκριτικά μεγαλύτερο όφελος ο Ηγεμόνας του φτωχού, κατά κάποιο τρόπο, το ιδανικό του ανθρωπάκου που θέλοντας, αλλά μη μπορώντας να είναι Αλή Πασάς, δρα ως τέτοιος σε μικρή κλίμακα και επιβραβεύεται γι’ αυτό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου