Άδειασαν οι κάλπες,??

Aδειάζουν και τα ταμεία του Δημοσίου

 

Από τη διάθεση της Τρόικα θα εξαρτηθεί η επίλυση του ταμιακού προβλήματος του Δημοσίου, 
 που αναμένεται να οξυνθεί στα μέσα του Ιουλίου, όταν θα εξανεμιστούν τα υπάρχοντα διαθέσιμα και οι υποχρεώσεις θα είναι υψηλότερες των εσόδων.
Η αντιμετώπιση του ταμιακού προβλήματος αποτελεί την πρώτη και άμεση προτεραιότητα της νέας κυβέρνησης -όταν σχηματιστεί- και κυρίως του νέου οικονομικού επιτελείου,
το οποίο θα έχει την πρώτη επαφή με την τρόικα αμέσως μετά την ορκωμοσία προκειμένου να επαναξιολογηθεί η οικονομική πολιτική.

Το κλιμάκιο των ξένων ελεγκτών θα επιστρέψει μόλις συγκροτηθεί κυβέρνηση, η οποία δεν θα αργήσει, μετά τις σφοδρές πιέσεις που ασκούνται από τις Βρυξέλλες και το ΔΝΤ και θα τεθεί αμέσως ζήτημα επαναπροσδιορισμού της οικονομικής πολιτικής, μετά τις καθυστερήσεις, τις αστοχίες και την απραξία που καταγράφηκε από τον περασμένο Φεβρουάριο, που υπογράφηκε η νέα δανειακή σύμβαση ή το Β' μνημόνιο, όπως αποκαλείται.

Επιβεβλημένη

Η αναθεώρηση, δηλαδή, του μνημονίου είναι επιβεβλημένη, εκ των πραγμάτων δηλαδή, λόγω της βαθύτερης ύφεσης και των αστοχιών του προϋπολογισμού, αλλά και των καθυστερήσεων που έχουν σημειωθεί.

Η νέα κυβέρνηση θα ζητήσει επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου, σύμφωνα με τις προεκλογικές δεσμεύσεις, αλλά το πλεονέκτημα το έχει η τρόικα, που διαθέτει τη στρόφιγγα των δανείων, ώστε να ασκήσει πίεση προς την κατεύθυνση που επιθυμεί.
Η Ελλάδα έχει λάβει μέχρι το Μάιο από το μηχανισμό 147,5 δισ. ευρώ και απομένει να λάβει μέχρι το 2014 το ποσό των 90 δισ. ευρώ σε δόσεις οι οποίες θα καταβάλλονται έπειτα από ελέγχους.

Πάντως αυτό που εξετάζεται και συζητείται στους κόλπους του Eurogroup και του ΔΝΤ είναι η επιμήκυνση της διάρκειας προσαρμογής από 2014 που λήγει για το 2015 ή το 2016. Αυτό θα σημάνει ότι τα μέτρα ύψους 11,5 δισ. ευρώ για τη μείωση των δημόσιων δαπανών που καλείται να λάβει η νέα κυβέρνηση για τη διετία 2013-14 ενδεχομένως κατανεμηθούν σε τρία ή τέσσερα χρόνια. Στο πλαίσιο αυτό, αντί τα μέτρα να είναι 5,75 δισ. ευρώ το χρόνο, θα μειωθούν σε 3,8 δισ. ευρώ κατά έτος, εάν ο χρόνος προσαρμογής είναι τρία έτη και σε 2,8 δισ. ευρώ, αν επεκταθεί στα τέσσερα χρόνια.

Το ταμιακό

Στην πρώτη θέση της λίστας των εκκρεμοτήτων της νέας κυβέρνησης θα βρεθεί αναγκαστικά το ταμιακό ζήτημα, καθώς τα διαθέσιμα σε ρευστό που διαθέτει το Δημόσιο τελειώνουν στις 15 Ιουλίου. Ανάλογα με την πορεία των εισπράξεων του Δημοσίου, στο τρέχον διάστημα μπορεί να παραταθεί για κάποιες ημέρες ή και να επισπευστεί η στιγμή που το κράτος θα βρεθεί στο «κόκκινο», αλλά σε κάθε περίπτωση είναι πασίδηλο ότι χωρίς δανειακά κεφάλαια δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει το ελληνικό Δημόσιο στους επόμενους μήνες.

Ο φετινός προϋπολογισμός, όπως αναθεωρήθηκε το Φεβρουάριο, προβλέπει έλλειμμα ύψους 14.139 εκατ. ευρώ, ενώ μέχρι και το Μάιο εμφάνισε έλλειμμα ύψους 10.882 εκατ. ευρώ.

Στο πλαίσιο αυτό είναι σαφές πως η λήψη των δόσεων είναι απαραίτητη προκειμένου να το κράτος να πληρώνει τις βασικές του υποχρεώσεις, αφού τα έσοδά του δεν επαρκούν για να καλύπτουν τις δαπάνες του.

Η τρόικα έχει ήδη μπλοκάρει μέρος της δόσης του Μαΐου, καθώς και ολόκληρη τη δόση του Ιουνίου, στο πλαίσιο της άσκησης πιέσεων στην Ελλάδα για εφαρμογή των δεσμεύσεων του μνημονίου. Συγκεκριμένα, από τη δόση του Μαΐου 5,2 δισ. ευρώ αποδέσμευσε ποσό ύψους 4,2 δισ. ευρώ, που διατέθηκε σε πληρωμές χρεολυσίων προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για τόκους, αλλά και για την πληρωμή του ομολόγου ύψους 450 εκατ. ευρώ που έμεινε εκτός PSI.

Η δικαιολογία ήταν πως τα ταμιακά διαθέσιμα επαρκούν και δεν χρειάζεται ο ελληνικός προϋπολογισμός το 1 δισ. ευρώ, το οποίο μετατέθηκε για τον Ιούνιο. Επίσης, για τον τρέχοντα μήνα έχει προγραμματιστεί η καταβολή δόσης ύψους 4 δισ. ευρώ, οπότε συνολικά η Ελλάδα έχει λαμβάνειν από την τρόικα το ποσό των 5 δισ. ευρώ του Ιουνίου.

Διευκρινίζεται ότι το Δημόσιο, παρά την υστέρηση των εσόδων και παρά την παρακράτηση της δόσης από το δάνειο, τα όποια ταμιακά διαθέσιμα έχει, προκύπτουν από τη... στάση πληρωμών που έχει θέσει σε εφαρμογή από τις αρχές του 2012, αναβάλλοντας πληρωμές για αργότερα.

Είναι προφανές ότι όχι μόνο δεν μπορεί να συνεχιστεί η αμυντική τακτική στον τομέα των δαπανών εσαεί, αλλά το Δημόσιο έχει άμεση ανάγκη την αποδέσμευση των δόσεων ώστε να αποπληρώσει υποχρεώσεις ύψους σχεδόν 3 δισ. ευρώ, που δημιουργήθηκαν στο πεντάμηνο Ιανουαρίου - Μαΐου, αλλά και ταυτόχρονα να συνεχιστεί η ομαλή χρηματοδότηση των δαπανών στους επόμενους μήνες τους έτους.

Ωστόσο για να δώσει η τρόικα τη συγκατάθεσή της, στην αποδέσμευση της δόσης του Ιουνίου και του Μαΐου θα επιβάλει όρους που στην προκειμένη περίπτωση δεν καλύπτονται από τη γενική αρχή της «εφαρμογής των δεσμεύσεων».

Η στάση των δανειστών θα αναδιαμορφωθεί πλέον στις επόμενες ημέρες σε κεντρικό επίπεδο και με διαβουλεύσεις των ηγετών της ευρωζώνης και της ηγεσίας του ΔΝΤ και της ΕΚΤ, ώστε η τρόικα να έρθει με νέες εντολές στην Αθήνα.

Οι ξένοι ελεγκτές απουσιάζουν από την Αθήνα από τον περασμένο Φεβρουάριο και στο διάστημα αυτή η Ελλάδα όφειλε να εφαρμόσει δεκάδες μέτρα και να λάβει σημαντικές αποφάσεις, αλλά λόγω της μακράς και διπλής προεκλογικός περιόδου, δεν έγινε απολύτως τίποτα.

Αναθεώρηση

Η τρόικα θα επιμείνει στην εφαρμογή των συμφωνηθέντων του Φεβρουαρίου, αλλά εκ των πραγμάτων η πολιτική χρειάζεται αναθεώρηση, αφού τα δεδομένα έχουν αλλάξει και συγκεκριμένα:

- Ο προϋπολογισμός, παρά την αναθεώρηση του Φεβρουαρίου, εμφανίζει υστέρηση εσόδων ύψους 931 εκατ. ευρώ ή 666 εκατ. ευρώ στα φορολογικά. Υποτίθεται ότι θα καλυφθεί στους επόμενους μήνες, που πρόκειται να ολοκληρωθεί η εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων, αλλά και να ταχυδρομηθούν τα εκκαθαριστικά για ΦΑΠ, ΕΤΑΚ και ΕΤΗΔΕΕ.

- Η ύφεση είναι βαθύτερη της αναμενόμενης και θα υπερβεί το -5% από εκτίμηση του Β' μνημονίου για -4,7%. Το γεγονός αυτό θα προκαλέσει αναθεωρήσεις σε όλα τα βασικά οικονομικά μεγέθη και κυρίως στα έσοδα του προϋπολογισμού, τα οποία θα είναι κατώτερα σε σύγκριση και με τις νέες προβλέψεις.

Τα μέτρα που δεν υλοποιήθηκαν

Οι σημαντικότερες εκκρεμότητες που απέμειναν από το Φεβρουάριο και δεν υλοποιήθηκαν ακόμα, εξέλιξη που επίσης αδυνατίζει τη διαπραγματευτική θέση της Ελλάδας είναι:

1. Η κατάρτιση του νέου Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος για την περίοδο 2013-2016, που θα περιέχει νέα μέτρα ύψους 14,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 11,5 δισ. ευρώ, θα είναι από μειώσεις δαπανών και 3 δισ. ευρώ, από την πάταξη της φοροδιαφυγής.

2. Η νέα "φορολογική μεταρρύθμιση", η οποία θα καταργήσει όσες φοροαπαλλαγές απέμειναν και τα "προνομιακά καθεστώτα" όπως η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα ακριτικά νησιά του Αιγαίου.

3. Η αύξηση των αντικειμενικών αξιών, που έπρεπε αν γίνει εντός του Ιουνίου του 2012, ώστε να φτάσουν στο ύψος των αγοραίων τιμών.

4. Η μείωση της μισθολογικής δαπάνης στο δημόσιο κατά τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ, το χρόνο ή 0,5% του ΑΕΠ, μέσα από νέα μείωση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων, την απόλυση υπαλλήλων από οργανισμούς που θα συγχωνευτούν ή θα κλείσουν, την έξοδο σε προσυνταξιοδοτική διαθεσιμότητα (εφεδρεία) υπαλλήλων που πλησιάζουν το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης.

5. Η συνέχιση της εφαρμογής της πολιτικής για τη μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων κατά 150.000 μέχρι το 2015.

6. Τις μειώσεις αποδοχών των αμειβόμενων με ειδικά μισθολόγια από την 1η Ιουλίου, κατά 12% που θα αποδώσει 205 εκατ. ευρώ.

7. Η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, εντός του Ιουνίου 2012, που θα αυξήσει σημαντικά τη λιανική τιμή του ρεύματος από τον Ιούνιο του 2013.

8. Η κατάργηση φόρων και εισφορών υπέρ τρίτων.

9. Η απελευθέρωση όλων των επαγγελμάτων.

10. Η επιτάχυνση αποκρατικοποιήσεων, τομέας όπου λόγω της απουσίας ενδιαφέροντας, δεν υπάρχει σχεδόν καμία πρόοδος.