Γα τη διαγραφή του χρέους ?

Μύθοι και αλήθειες

Η πορεία της νέας κυβέρνησης, 

 προς μια διεθνή διάσκεψη όχι μόνο της χώρας μας, αλλά και άλλων καταχρεωμένων χωρών, προδιαγράφεται άκρως μοναχική.

Ακόμη και η λέξη «Βαβέλ» αδυνατεί να αποδώσει απόλυτα την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί γύρω από το μείζον ζήτημα της διευθέτησης του ελληνικού χρέους. Η σύγχυση που υπάρχει σχετικά με τις έννοιες διαγραφή, «κούρεμα», ελάφρυνση, χρέος στο διηνεκές κ.λπ., έχει οδηγήσει σε ατέρμονες συζητήσεις, από ειδικούς και μη, αρμόδιους και αναρμόδιους, εντός και εκτός της χώρας.

Αφετηρία για τον νέο γύρο της «φλυαρίας» περί χρέους αποτέλεσε η βασική προεκλογική εξαγγελία των συγκυβερνώντων κομμάτων (ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝ.ΕΛΛ.) για διεθνή διάσκεψη και διαγραφή μέρους του χρέους των περίπου 315 δισ.

ευρώ που οφείλει η χώρα σε ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και αγορές.

Δηλαδή να σβήσει, να αφαιρεθεί τμήμα του ονομαστικού χρέους. Για παράδειγμα, από τα 315 δισ. ευρώ να διαγραφεί το 50% και να αποπληρωθεί το υπόλοιπο είτε με τους σημερινούς όρους (επιτόκια και διάρκεια) είτε με νέους πιο ευνοϊκούς, οι οποίοι θα συναποφασιστούν μεταξύ της χώρας και των δανειστών.

Συνοδοιπόροι δεν υπάρχουν

Ωστόσο, η πορεία της νέας κυβέρνησης προς μια διεθνή διάσκεψη με κύριο ζητούμενο τη διαγραφή μέρους του χρέους, όχι μόνο της χώρας μας, αλλά και άλλων καταχρεωμένων χωρών που βρίσκονται στην περιδίνηση της οικονομικής κρίσης, προδιαγράφεται άκρως μοναχική.

Πρόθυμοι συνοδοιπόροι δεν υπάρχουν. Και πώς να υπάρξουν άλλωστε. Οταν χώρες όπως η Ιρλανδία, που μέχρι πρότινος βρίσκονταν σε μνημόνιο, δανείζονται πλέον με μηδενικό επιτόκιο. Προφανώς και δεν έχουν κανένα λόγο να… διαταράξουν τις σχέσεις τους με τις αγορές.

Οι χώρες αυτές -των οποίων μάλιστα σχεδόν το σύνολο του χρέους βρίσκεται στις αγορές και όχι σε κυβερνήσεις ή στον EFSF όπως στην ελληνική περίπτωση- είναι δύσκολο να ρισκάρουν μια μετωπική αντιπαράθεση με τους δανειστές τους, με αβέβαιο μάλιστα αποτέλεσμα.

Ευήκοα ώτα -σε επίπεδο κυβερνήσεων- τουλάχιστον σ’ αυτή τη φάση η νέα κυβέρνηση δεν πρόκειται να συναντήσει. Ισως στο μέλλον. Οταν ορισμένα από τα ευρωπαϊκά κόμματα, που βρίσκονται σήμερα στην αντιπολίτευση, βρεθούν στις κυβερνήσεις των χωρών τους.

Εντελώς διαφορετικό είναι το κλίμα διεθνώς, για μια ουσιαστική ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, στη βάση των προθέσεων όπως αυτές εκφράστηκαν στο συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης τον Νοέμβριο του 2012.

Επιμήκυνση του χρέους και ελάχιστα έως μηδενικά επιτόκια είναι τα δύο βασικά εργαλεία που φαίνεται να προκρίνουν οι δανειστές.

Η εκδοχή της αφαίρεσης από το χρέος του ποσού των περίπου 42 δισ. ευρώ το οποίο απαιτήθηκε για την ανακεφαλαιοποίηση των τεσσάρων ελληνικών συστημικών τραπεζών, δεν φαίνεται να προχωράει τελικώς, σε αντίθεση με ό,τι έγινε στην περίπτωση της Ισπανίας. Κι αυτό διότι στην Ελλάδα η κρίση ξεκίνησε από τον δημοσιονομικό και όχι από τον τραπεζικό τομέα. Εκεί επεκτάθηκε.

Πάντως, για την ώρα στο τραπέζι υπάρχει μόνο το σχέδιο του υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, για το οποίο έχουν ενημερωθεί σε αδρές γραμμές οι ομόλογοί του με τους οποίους συναντήθηκε στο πλαίσιο της περιοδείας του σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.

Το σχέδιο Βαρουφάκη βασίζεται στην κατηγοριοποίηση του χρέους (ανάλογα με το ποιος μας δάνεισε) και εν συνεχεία στην ανταλλαγή των υφιστάμενων ομολόγων με νέα που θα είναι συνδεδεμένα με τους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

Η ελληνική πλευρά θα δεσμευτεί για επίτευξη μικρών πρωτογενών πλεονασμάτων ή στην καλύτερη περίπτωση ισοσκελισμένων προϋπολογισμών, μεταρρυθμίσεις και αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής.

Τα δύο «πακέτα»

Οσον αφορά τις συμφωνίες ανταλλαγής (τα γνωστά swaps), το πρώτο «πακέτο» αφορά ομόλογα συνδεδεμένα με ρήτρα ανάπτυξης τα οποία θα αντικαταστήσουν ουσιαστικά τα πακέτα διάσωσης που έλαβε η χώρα. Το δεύτερο «πακέτο» αφορά ομόλογα χωρίς λήξη ή ομόλογα στο διηνεκές (perpetual bonds) τα οποία θα αντικαταστήσουν τα ομόλογα που κατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Οι συγκεκριμένοι τίτλοι δεν είναι εξαγοράσιμοι, αλλά πληρώνουν ένα σταθερό επιτόκιο για πάντα. Δηλαδή, το βασικό χαρακτηριστικό τους είναι ότι επειδή είναι στο διηνεκές δεν υπάρχει αποπληρωμή κεφαλαίου, αλλά μόνο καταβολή τόκων. Οι πρώτες αντιδράσεις από κύκλους της ΕΚΤ είναι πάντως αρνητικές, καθώς θεωρείται ότι το σχέδιο Βαρουφάκη συνιστά νομισματική χρηματοδότηση, ανεπίτρεπτο με βάση το καταστατικό της ΕΚΤ.

Το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους των περίπου 315 δισ. ευρώ επιμερίζεται ως εξής: περίπου 142 δισ. ευρώ προέρχεται από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα οφείλουμε σχεδόν 27 δισ. ευρώ. Αντίστοιχο ποσό έχει εκταμιευθεί από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Στις κυβερνήσεις χωρών της ευρωζώνης βρίσκεται χρέος 53 δισ. ευρώ, ενώ το υπόλοιπο αφορά ομόλογα που κατέχουν οι αγορές καθώς και έντοκα γραμμάτια του ελληνικού Δημοσίου.

πηγή: efsyn.gr