Κάλαντα:

 Χριστουγέννων: 

Από την Αρχαία Ελλάδα στο σήμερα.!!

Κάθε χρόνο: Νωρίς το πρωί.!!

Της Παραμονής των Χριστουγέννων, 

Στις 24 Δεκεμβρίου, Παιδιά σε όλη την Ελλάδα βγαίνουν στους δρόμους και χτυπούν τα κουδούνια για να πουν τα παραδοσιακά κάλαντα.

Κρατώντας το παραδοσιακό τρίγωνο ή ακόμη και κιθάρες, ακορντεόν, λύρες, ή φυσαρμόνικες, αναφωνούν «Να τα πούμε;» μόλις ανοίξει η πόρτα και απαγγέλουν το γιορτινό τραγούδι αναμένοντας με λαχτάρα λίγα χρήματα ή κάποιο κέρασμα.

Μάλιστα, κάθε χρόνο διαβάζουν ξανά και ξανά τους στίχους για να τους θυμηθούν πριν ξεχυθούν για το πατροπαράδοτο έθιμο.

Σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, βέβαια, υπάρχουν διαφορετικά χριστουγεννιάτικα έθιμα και κάλαντα.

Τι είναι τα κάλαντα;

Η λέξη «κάλαντα» προέρχεται από τη λατινική «calenda», που σημαίνει «αρχή του μήνα», η οποία διαμορφώθηκε από το ελληνικό ρήμα «καλώ». Οι καλένδες ήταν οι πρώτες ημέρες των Ρωμαϊκών μηνών και συγγενείς και φίλοι αντάλλασσαν επισκέψεις και δώρα, που ήταν μέλι, ξερά σύκα, χουρμάδες, χυλό και μικρά νομίσματα.

Από πού προέρχονται τα Χριστουγεννιάτικα κάλαντα

Πιστεύεται ότι η ιστορία τους πάει πολύ πίσω στο παρελθόν και συνδέεται με την Αρχαία Ελλάδα. Έχουν βρεθεί αρχαία γραπτά κομμάτια παρόμοια με τα σημερινά κάλαντα (Ειρεσιώνη στην αρχαιότητα).

Τα παιδιά της εποχής κρατούσαν ένα ομοίωμα καραβιού που παρίστανε τον ερχομό του θεού Διονύσου. Άλλοτε κρατούσαν κλαδί ελιάς ή δάφνης στο οποίο κρεμούσαν κόκκινες και άσπρες κλωστές, στις οποίες έδεναν τις προσφορές των νοικοκύρηδων.

Πρόκειται για ένα συνονθύλευμα αρχαίων ειδωλολατρικών και χριστιανικών εθίμων, οι ρίζες των οποίων ξεκινούν από την αρχαιότητα. Ύστερα περνάνε στο Βυζάντιο και συνταιριασμένα με την αναπαράσταση της νύχτας της γέννησης του Χριστού, παίρνουν καινούργια μορφή και περιεχόμενο.

Οι στίχοι για τα Κάλαντα των Χριστουγέννων

Την παραμονή των Χριστουγέννων τα παιδιά γυρνούν από σπίτι σε σπίτι και πόρτα πόρτα και τραγουδούν: «Καλήν εσπέραν άρχοντες, αν είναι ο ορισμός σας. Χριστού την θείαν Γέννησιν να πω στ’ αρχοντικό σας…»

Στη συνέχεια διηγούνται τα περιστατικά της Γεννήσεως, τελειώνοντας με ευχές και επαίνους για το νοικοκύρη, την κυρά και τους άξιους βλαστούς του σπιτιού. Φυσικά, οι καλαντιστές, όπως ονομάζονται, δεν ξεχνούν να ζητήσουν την αμοιβή τους, είτε σε είδος (συνήθως κάποιο χριστουγεννιάτικο γλυκό όπως μελομακάρονα, κουραμπιέδες, δίπλες ή σοκολατάκια), είτε σε «ρευστό» για να γεμίσουν τις τσέπες τους.

Τελειώνουν τα κάλαντα με την ευχή «Και του Χρόνου. Χρόνια Πολλά».

Κάλαντα λέγονται την παραμονή των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων και είναι διαφορετικά για κάθε γιορτή.

Χριστουγεννιάτικα κάλαντα σε πόλεις και νησιά της Ελλάδας

Τα κάλαντα υπάρχουν ως έθιμο σε όλες περιοχές της Ελλάδος και κάθε πόλη τα τραγουδά όπως λέει η παράδοσή της με διαφορετικούς στίχους και μουσική. Οι στίχοι διαμορφώνονται ανάλογα με τις διαλέκτους και τα ιδιώματα της κάθε περιοχής και η μουσική ανάλογα με την παράδοση του κάθε τόπου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι περιοχές των Επτανήσων, της Θράκης, της Ηπείρου, των Κυκλάδων, των Δωδεκανήσων, του Πόντου, της Κρήτης και της Μικρά Ασίας.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα παλαιότερα χρόνια τα κάλαντα δεν τραγουδιόντουσαν μόνο, αλλά και παίζονταν από παραδοσιακούς οργανοπαίκτες. Για αυτό τον λόγο, πολλές φορές θύμιζαν περισσότερο παραδοσιακά τραγούδια, παρά κάλαντα. Συνεπώς, το έθιμο αυτό διέπεται από το στοιχείο του αυθορμητισμού, της μουσικότητας και του αυτοσχεδιασμού.