Τι σηματοδοτεί:

Η Απόφαση.!!!!

                                                                                       

Του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ισραήλ..??

Σε μια σπάνια καλή είδηση από το Ισραήλ, το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας εξέδωσε μια απόφαση-ορόσημο που ενισχύει τη διάκριση των εξουσιών έναντι των προσπαθειών της σκληρής Δεξιάς και Ακροδεξιάς να υπονομεύσουν τη συνταγματική δημοκρατία.

Η απόφαση δικαιώνει τους περισσότερους του ενός εκατομμυρίου διαδηλωτές οι οποίοι βγήκαν στους δρόμους τον περασμένο χρόνο για να διαμαρτυρηθούν για τα σχέδια του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου να αφαιρέσει από το δικαστήριο τις εξουσίες δικαστικού ελέγχου των κυβερνητικών πράξεων.

Το πιο σημαντικό, υπερασπίζεται το ιδεώδες του κράτους δικαίου σε μια στιγμή κατά την οποία το Ισραήλ βρίσκεται σε πόλεμο και η συμπεριφορά της χώρας έχει γίνει αντικείμενο έντονων διεθνών επικρίσεων.

Η πιο σημαντική στην ιστορία

Η απόφαση, με πλειοψηφία 8-7, που εκδόθηκε την Πρωτοχρονιά, είναι η πιο σημαντική στην ιστορία του Ισραήλ. Ακολουθεί μια χρονιά έντονης διαμάχης που απείλησε να χωρίσει τη χώρα στα δύο.

Αν δεν ήταν ο πόλεμος στη Γάζα, η ανακοίνωση του δικαστηρίου για την απόφασή του, η οποία εκτείνεται σε 783 σελίδες στα εβραϊκά, θα είχε οδηγήσει τεράστια πλήθη στους δρόμους σε εκδηλώσεις αγαλλίασης, ενώ το ίδιο πολύ πιθανόν θα συνέβαινε και στις τάξεις της αντιπολίτευσης.

Το υπόβαθρο της υπόθεσης έγκειται σε μια σειρά νόμων για τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος τους οποίους πρότεινε η κυβέρνηση του Νετανιάχου από τον Ιανουάριο του 2023.

Οι προτάσεις επιδιώκουν να δώσουν στην κυβέρνηση περισσότερη εξουσία στον διορισμό των δικαστών και να περιορίσουν την εξουσία του ανώτατου δικαστηρίου, την οποία η ισραηλινή Δεξιά θεωρεί ως τροχοπέδη ματαίωσης των πρωτοβουλιών της.

Ο ίδιος ο Νετανιάχου δικάζεται επί του παρόντος για διαφθορά και το δικαστήριο μπορεί να πρέπει τελικά να αποφασίσει αν θα πάει φυλακή ή όχι.

Ο συγκεκριμένος νόμος για τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, οποίος ψηφίστηκε πέρυσι από την Κνεσέτ μετά από πρόταση της κυβέρνησης του Νετανιάχου - και που τώρα ανατράπηκε από το δικαστήριο - ανέφερε ότι οι δικαστές δε θα μπορούσαν πλέον να ακυρώνουν οποιεσδήποτε ενέργειες της κυβέρνησης ή των υπουργών της με βάση το ότι είναι "καταφανώς αναιτιολόγητες".

Η επανεξέταση του εύλογου ή μη είναι ένα εργαλείο δικαστικού ελέγχου το οποίο προέρχεται από το βρετανικό διοικητικό δίκαιο και χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια από το ανώτατο δικαστήριο.

Οι αντίπαλοι της μεταρρύθμισης θεώρησαν τις προτάσεις ως βήματα προς τον αυταρχισμό, παρόμοια με εκείνα που έγιναν από τις συντηρητικές δεξιές κυβερνήσεις στην Ουγγαρία και την Πολωνία. Γι' αυτό οι διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους. Γι’ αυτούς, διακυβευόταν η ίδια η δημοκρατία στο Ισραήλ.

Ετυμηγορία

Η απόλυτη πλειοψηφία των δικαστών συμφώνησε. Η κύρια γνωμοδότηση γράφτηκε από τη συνταξιοδοτούμενη το επόμενο διάστημα πρόεδρο του δικαστηρίου, Esther Hayut. Όπως εξήγησε η Χαγιούτ, το δικαστήριο έπρεπε πρώτα να αποφασίσει εάν είχε την εξουσία να ακυρώσει έναν αποκαλούμενο "Βασικό Νόμο", την εκδοχή του Ισραήλ για μια συνταγματική αναθεώρηση. Έπειτα, έπρεπε να αποφασίσει εάν ο εν λόγω Βασικός Νόμος ήταν ο ίδιος αντισυνταγματικός.

Η πρόεδρος θεώρησε ότι το δικαστήριο όντως είχε την εξουσία και ότι ο Βασικός Νόμος ήταν όντως αντισυνταγματικός.

Η λογική της Χάγιουτ πήγε πίσω στη διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Ισραήλ το 1948, η οποία ανήγγελλε ότι το Ισραήλ θα ήταν ένα "εβραϊκό και δημοκρατικό κράτος" και υποσχόταν ότι η Κνεσέτ θα ψήφιζε τελικά ένα σύνταγμα. Το σύνταγμα ωστόσο δε συντάχθηκε ποτέ, μια απόδειξη της περίπλοκης πολιτικής κατάστασης η οποία μαστίζει τη χώρα από την ίδρυσή της.

Αντίθετα, η Κνεσέτ έχει, με τα χρόνια, θεσπίσει μια σειρά από Βασικούς Νόμους. Το δικαστήριο, ξεκινώντας στις αρχές της δεκαετίας του 1990, εγκαινίασε εκείνο που αποκαλείται "συνταγματική επανάσταση" του Ισραήλ, αντιμετωπίζοντας αυτούς τους νόμους ως συνταγματικούς και χρησιμοποιώντας τους ως βάση για να ανατρέπει τη νομοθεσία που τους παραβιάζει.

Το αποτέλεσμα είναι ότι το Ισραήλ έχει ένα εξαιρετικά ασυνήθιστο σώμα συνταγματικού δικαίου, το οποίο στερείται βασικών κανόνων οι οποίοι να προέρχονται από ένα και μόνο έγγραφο.

Η Χάγιουτ υποστήριξε ότι η μοναδική φύση αυτού του συστήματος ήταν ένας λόγος για να διεκδικεί το δικαστήριο την εξουσία του.

Το Ισραήλ έχει προεδρευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία και όχι προεδρική, επομένως ο δικαστικός έλεγχος είναι ένας από τους μόνους τρόπους διατήρησης της διάκρισης των εξουσιών.

Η δικαστής Daphne Barak-Erez, πρώην κοσμήτορας της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ, η οποία έγραψε κυριολεκτικά το βιβλίο για το διοικητικό δίκαιο στο Ισραήλ, επεσήμανε τις απερίγραπτα σημαντικές συνέπειες που θα δημιουργούσε ο νόμος.

Χωρίς έλεγχο για το εύλογο ή μη των ενεργειών τους, υποστήριξε, οι υπουργοί θα μπορούσαν να απολύουν στελέχη της δημόσιας διοίκησης κατά βούληση ή να αγνοούν βασικούς κανόνες της καθημερινής άσκησης της διακυβέρνησης.

Με τον τέως πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να μην κατονομάζεται, αλλά ίσως να αχνοφαίνεται στο παρασκήνιο, η Μπαράκ-Ερεζ άφησε να εννοηθεί επίσης ότι υπουργοί οι οποίοι εξαιρούνται από τη δικαστική επανεξέταση θα έχουν τη δυνατότητα να παρεμβαίνουν στις ειρηνικές δημοκρατικές μεταβιβάσεις της εξουσίας.

Οι πιο συντηρητικοί δικαστές της μειοψηφίας υποστήριξαν ότι, επειδή η Κνεσέτ έχει την εξουσία να δημιουργήσει ένα σύνταγμα και να συντάσσει τους βασικούς νόμους, τα δικαστήρια δεν έχουν την εξουσία να ακυρώσουν έναν Βασικό Νόμο. Οι συγκεκριμένοι δικαστές εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους για εκείνο το οποίο θεώρησαν σφετερισμό της εξουσίας από το δικαστήριο.

Ο δικαστής Νόαμ Σόλμπεργκ έφτασε στο σημείο να προτείνει, στο τέλος της κρίσης του, ότι θα ήταν επιτρεπτό για την Κνεσέτ να απαιτήσει μια "ομόφωνη κρίση" των δικαστών για ανατροπή της νομοθεσίας - μια πρόταση που η Χαγιούτ κατήγγειλε ως μήνυμα προς την κυβέρνηση του Νετανιάχου να αναδιατυπώσει τον Βασικό Νόμο και τον υποβάλλει εκ νέου στο δικαστήριο μόλις αυτό αποκτήσει νέα μέλη (η Χάγιουτ και ακόμη ένας δικαστής, και οι δύο στην πλειοψηφία, έχουν συμπληρώσει την ηλικία υποχρεωτικής συνταξιοδότησης).

Ενότητα ή διχασμός;

Φαίνεται σχεδόν βέβαιο ότι οι υποστηρικτές της συνταγματικής δημοκρατίας στο Ισραήλ θα μυθοποιήσουν αυτή την ιστορική απόφαση ως έκφραση της βούλησης του λαού - δηλαδή κατά του αυταρχισμού και υπέρ του κράτους δικαίου.

Η αλήθεια είναι πιο περίπλοκη. Η κοινή γνώμη στο Ισραήλ παραμένει διχασμένη για το μέλλον της χώρας, συμπεριλαμβανομένου του πώς θα πρέπει να μοιάζει η δημοκρατία της.

Όταν τελικά τελειώσει ο πόλεμος στη Γάζα, το Ισραήλ θα πρέπει να επιστρέψει σε αυτά τα συνταγματικά ζητήματα. Μόνο τότε θα είναι δυνατό να διαπιστωθεί εάν η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου λειτουργεί περισσότερο ως ενωτική παρά ως διχαστική δύναμη 

Πηγή : capital.gr