Συμμετοχή:

   Των Πολιτών.!

 Απέναντι στην Κλιματική Κρίση –

Χτίζοντας ένα Μόνιμο Κοινοβούλιο 

των Πολιτών για το Κλίμα

Χαιρετισμό απηύθυνε ο πρώην πρωθυπουργός, Γιώργος Α. Παπανδρέου, στην εκδήλωση που έλαβε χώρα στο Ισπανικό Κοινοβούλιο στη Μαδρίτη την Τετάρτη 29 Ιανουαρίου 2025, με θέμα: ‘Citizen participation in the face of the climate crisis: building a Permanent Citizen Climate Parliament’.

Συνδιοργανωτές της εκδήλωσης ήταν οι μη κυβερνητικές οργανώσεις Oxfam Spain, Greenpeace Spain, Spain’s Civic Assembly for Climate μαζί με το διακοινοβουλευτικό διεθνές δίκτυο GLOBE International.

Οι συμμετέχοντες προέρχονταν από κινήματα οικολογικού ακτιβισμού, επιστημονικούς φορείς και οργανώσεις που προωθούν τη Δημοκρατία και οι συζητήσεις τους είχαν ως στόχο την ανάδειξη δράσεων αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης μέσα από συμμετοχικά μοντέλα λήψης αποφάσεων.

Διαβάστε ολόκληρο το μήνυμα του στα ελληνικά και στα αγγλικά:“Μια Δίκαιη Μετάβαση, Ένα Δημοκρατικό Μέλλον.Αποτελεί για μένα μεγάλη τιμή να μιλήσω σε αυτό το σημαντικό συνέδριο της Oxfam, αφιερωμένο σε μια από τις πιο επείγουσες προκλήσεις της εποχής μας: την κλιματική κρίση.Σήμερα, όμως, θέλω να εστιάσω σε κάτι εξίσου κρίσιμο—τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρινόμαστε σε αυτήν την κρίση μέσω της δημοκρατικής συμμετοχής.Για πολύ καιρό, οι αποφάσεις για το μέλλον του πλανήτη μας λαμβάνονταν πίσω από κλειστές πόρτες, επηρεασμένες από ισχυρά εταιρικά συμφέροντα, αποκομμένες από τις φωνές εκείνων που επηρεάζονται περισσότερο.Η κλιματική κρίση δεν είναι απλώς ένα περιβαλλοντικό ζήτημα—είναι ένα δημοκρατικό ζήτημα.Και αν θέλουμε να βρούμε δίκαιες και αποτελεσματικές λύσεις, πρέπει να επανεξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο εντάσσουμε τους πολίτες στη διαμόρφωση των κλιματικών πολιτικών.Γι’ αυτό πρέπει να οικοδομήσουμε ένα Μόνιμο Κοινοβούλιο των Πολιτών για το Κλίμα—μια πρόταση που παρουσίασα πρόσφατα σε έκθεσή μου στο Συμβούλιο της Ευρώπης—μια τέταρτη, διαβουλευτική εξουσία της διακυβέρνησης, μια δομημένη, θεσμοθετημένη διαδικασία που θα εξασφαλίζει ότι οι φωνές των πολιτών όχι μόνο ακούγονται, αλλά και διαμορφώνουν ενεργά την κλιματική δράση.Αυτό δεν είναι απλώς ένα πείραμα. Είναι μια αναγκαιότητα.Έχουμε ήδη δει τη δύναμη των συνελεύσεων ή συμβουλιων πολιτών για το κλίμα σε χώρες όπως η Γαλλία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Εκεί, απλοί πολίτες, με τον απαραίτητο χρόνο και τους κατάλληλους πόρους, έχουν προτείνει τολμηρές και φιλόδοξες πολιτικές—πολιτικές που συχνά αποδεικνύονται πιο προοδευτικές από αυτές των παραδοσιακών πολιτικών ηγεσιών.

Αυτό μας δείχνει ότι όταν οι πολίτες έχουν θέση στο τραπέζι των αποφάσεων, είναι έτοιμοι να αναλάβουν την ευθύνη για το μέλλον του πλανήτη.

Ένα Μόνιμο Κοινοβούλιο Πολιτών για το Κλίμα θα:

• Φέρνει κοντά διαφορετικές ομάδες πολιτών για να συζητήσουν και να συναποφασίσουν για τις κλιματικές πολιτικές.

• Εξασφαλίζει ότι η κλιματική δράση καθοδηγείται από την επιστήμη, τη δικαιοσύνη και τη δημοκρατική συζήτηση.

• Λογοδοτεί κυβερνήσεις και εταιρείες για τις δεσμεύσεις τους.

• Ενισχύει τη διεθνή συνεργασία, συνδέοντας συνελεύσεις πολιτών πέρα από τα σύνορα.

• Δημιουργεί μια διαρκή διαδικασία διαβούλευσης, εκπαιδεύοντας τις κοινωνίες μας στην κουλτούρα της συμμετοχής.

Η κλιματική κρίση απαιτεί συνεχή εμπλοκή των πολιτών, ώστε οι φωνές τους να διαμορφώνουν αποφάσεις σε πραγματικό χρόνο.

Οι κυβερνήσεις πρέπει να κατανοήσουν ότι η συμμετοχή των πολιτών δεν είναι απειλή—είναι πλεονέκτημα.

Η συλλογική σοφία της κοινωνίας είναι, στο τέλος, πιο κοινωνικά δίκαιη και αποδοτική από οποιαδήποτε μεμονωμένη γνώμη ενός ειδικού.

Οι αλλαγές που απαιτούνται είναι τεράστιες:

Η μετάβαση από μια οικονομία βασισμένη στον άνθρακα σε μια κοινωνία απαλλαγμένη από αυτόν αφορά κάθε πτυχή της ζωής μας:

• Τον τρόπο που παράγουμε και καταναλώνουμε.

• Τον τρόπο που μετακινούμαστε και χτίζουμε τις πόλεις μας.

• Τον αγροτικό τομέα και τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, που καταναλώνει τεράστιες ποσότητες ενέργειας.

• Τα επαγγέλματα που αναπτύσσουμε και την έρευνα στην οποία επενδύουμε.

• Τη φορολογική πολιτική και τα κίνητρα για βιώσιμες επενδύσεις.

• Τα εκπαιδευτικά μας συστήματα—ώστε να προετοιμάζουν πολίτες που θα οικοδομήσουν δημοκρατικές και ανθεκτικές κοινότητες, όχι απλώς εργαζομένους για δουλειές που ίσως να μην υπάρχουν στο μέλλον.

Γι’ αυτό είναι κρίσιμο να έχουν οι ίδιοι οι πολίτες agency και ιδιοκτησία αυτής της διαδικασίας.

Καμία από πάνω προς τα κάτω δομή δεν μπορεί να το πετύχει αυτό με αποτελεσματικότητα ή δικαιοσύνη.

Ούτε οι αυταρχικοί, λεγόμενοι “ισχυροί άνδρες” μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτή την πρόκληση, γιατί στην πραγματικότητα δεν είναι ισχυροί άνδρες—είναι άνθρωποι εξαρτημένοι από τη συγκεντρωμένη εξουσία λίγων και πλουσίων.

Γι’ αυτό η κλιματική κρίση μας καλεί να ξανασκεφτούμε και να εμβαθύνουμε τις δημοκρατικές μας δομές.

Να χτίσουμε μια κοινωνία όπου οι αποφάσεις λαμβάνονται με τους ανθρώπους, όχι για αυτούς.

Μια κοινωνία πιο δυνατή, πιο ανθεκτική και πιο ικανή να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που έρχονται.

Η Oxfam μας έχει δείξει κάτι ξεκάθαρο:

Οι βαθιές ανισότητες διαμορφώνουν την πολιτική για την κλιματική κρίση.

Εκείνοι που υποφέρουν περισσότερο έχουν συνήθως τη λιγότερη πολιτική δύναμη.

Η εμφάνιση πανίσχυρων ολιγαρχών—ακόμη και σε ώριμες δημοκρατίες—έχει εμποδίσει, μέσω λόμπι, διαφθοράς ή της καταχρηστικής χρήσης των ψηφιακών πλατφορμών που ελέγχουν, οποιαδήποτε ουσιαστική πολιτική αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης.

Ένα Μόνιμο Κοινοβούλιο των Πολιτών για το Κλίμα θα αντιστρέψει αυτή την ανισορροπία υπέρ των πολιτών.

Θα εξασφαλίσει ότι όλες οι φωνές—και ιδιαίτερα των περιθωριοποιημένων κοινοτήτων, των ιθαγενών λαών και των μελλοντικών γενεών—θα εκπροσωπούνται στη διαμόρφωση των λύσεων που τόσο επειγόντως χρειαζόμαστε.

Η πρόκληση είναι τεράστια.

Αλλά το ίδιο είναι και η ευκαιρία.

Με την ενσωμάτωση της συμμετοχής των πολιτών στον πυρήνα της κλιματικής διακυβέρνησης, δεν αγωνιζόμαστε απλώς ενάντια στην κλιματική αλλαγή—ενδυναμώνουμε τη δημοκρατία την ίδια.

Αυτό δεν είναι απλώς ένας αγώνας για τη σωτηρία του πλανήτη.

Είναι ένας αγώνας για έναν κόσμο δίκαιο, συμπεριληπτικό και δημοκρατικό.

Ας δράσουμε μαζί.

Η πρότασή μου—που μπορείτε να βρείτε στις δύο εκθέσεις μου προς το Συμβούλιο της Ευρώπης—είναι να οικοδομήσουμε μια Τέταρτη Εξουσία: Ένα Μόνιμο Κοινοβούλιο Πολιτών για το Κλίμα—έναν παγκόσμιο θεσμό των πολιτών, για τους πολίτες, για την προστασία του κοινού μας μέλλοντος.

Τώρα είναι η στιγμή της δράσης.

Σας ευχαριστώ.